Credit card And Debit card : आजच्या डिजिटल युगात आर्थिक व्यवहार करण्यासाठी डेबिट कार्ड (Debit Card) आणि क्रेडिट कार्ड (Credit Card) ही दोन्ही साधने आपल्या दैनंदिन जीवनाचा अविभाज्य भाग बनली आहेत. ऑनलाइन खरेदी असो वा एटीएममधून पैसे काढणे, ही दोन्ही कार्ड्स महत्त्वाची भूमिका बजावतात. अनेकदा ती दिसायला सारखी असली तरी, त्यांच्या कार्यपद्धती आणि आर्थिक परिणामांमध्ये मोठे फरक आहेत.
Credit card And Debit card Emi
तुम्ही यापैकी कोणतेही एक कार्ड वापरत असाल किंवा दोन्ही तुमच्याकडे असतील, तर त्यांच्यातील मूलभूत फरक समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. अन्यथा, माहितीअभावी तुम्हाला मोठा आर्थिक भुर्दंड सहन करावा लागू शकतो. चला तर मग, डेबिट कार्ड आणि क्रेडिट कार्ड यांच्यातील नेमका फरक काय आहे, ते सविस्तरपणे जाणून घेऊया.
Credit card And Debit card Best
डेबिट कार्ड म्हणजे काय?
बँकांकडून दिले जाणारे डेबिट कार्ड हे ‘प्लॅस्टिक कॅश’ म्हणून ओळखले जाते. हे कार्ड तुमच्या बचत (Savings Account) किंवा चालू (Current Account) खात्याशी थेट जोडलेले असते.
डेबिट कार्डचे उपयोग:
- रोख रक्कम काढणे: एटीएममधून तुमच्या खात्यातील पैसे काढण्यासाठी याचा वापर होतो.
- खरेदी: ऑनलाइन तसेच ऑफलाइन दुकानांमध्ये खरेदीसाठी तुम्ही थेट तुमच्या खात्यातून पैसे देऊ शकता.
- बिल भरणे: विविध प्रकारची बिले भरण्यासाठीही याचा उपयोग होतो.
महत्वाचे वैशिष्ट्य: तुम्ही तुमच्या बँक खात्यात जितके पैसे आहेत, तितकेच खर्च करू शकता. म्हणजेच, हे कार्ड तुमच्या स्वतःच्या पैशांवर आधारित असते. तुमच्या खात्यात निधी नसल्यास, डेबिट कार्ड वापरून व्यवहार करता येत नाही.
Credit card And Debit card सर्व प्रश्नांची उत्तरे
Credit card MasterCard, Visa card, RupayCard
क्रेडिट कार्ड म्हणजे काय?
क्रेडिट कार्ड हे ‘आधी वापरा, नंतर पैसे भरा’ या तत्त्वावर काम करते. हे कार्ड बँक किंवा वित्तीय संस्थेकडून तुम्हाला एक प्रकारचा ‘कर्ज’ म्हणून दिले जाते.
क्रेडिट कार्डचे कार्य:
- प्रत्येक क्रेडिट कार्डला एक पूर्वनिर्धारित खर्च मर्यादा (Credit Limit) असते. उदाहरणार्थ, जर बँकेने तुम्हाला ₹१ लाखांची क्रेडिट मर्यादा दिली असेल, तर तुम्ही त्या मर्यादेपर्यंत खर्च करू शकता.
- तुम्ही जेव्हा क्रेडिट कार्ड वापरता, तेव्हा तुम्ही प्रत्यक्ष तुमच्या खात्यातील पैसे वापरत नसून, बँक किंवा वित्तीय संस्थेकडून पैसे उधार घेत असता.
- तुम्हाला वापरलेली रक्कम एका निश्चित वेळेत (उदा. ३०-४५ दिवस) परत फेडावी लागते. मुदतीत पैसे न फेडल्यास त्यावर मोठे व्याज आकारले जाते.
Credit card And Debit card Loan
डेबिट कार्ड आणि क्रेडिट कार्डमधील प्रमुख फरक
या दोन्ही कार्ड्समध्ये अनेक महत्त्वाचे फरक आहेत, जे तुम्हाला माहिती असणे आवश्यक आहे:
१. निधीचा स्रोत
- डेबिट कार्ड: तुमच्या बचत किंवा चालू खात्यात असलेला निधी वापरला जातो. हे तुमचे स्वतःचे पैसे असतात.
- क्रेडिट कार्ड: कार्ड जारीकर्त्या बँक किंवा वित्तीय संस्थेकडून कर्ज (उधार) घेऊन निधी खर्च केला जातो.
२. खर्च मर्यादा
- डेबिट कार्ड: तुमच्या बँक खात्यात असलेल्या शिल्लकीपर्यंतच तुम्ही खर्च करू शकता. पैसे संपल्यास व्यवहार होत नाही.
- क्रेडिट कार्ड: बँकेने दिलेल्या क्रेडिट मर्यादेच्या बाहेर तुम्हाला खर्च करता येत नाही.
३. बँक खात्याची आवश्यकता
- डेबिट कार्ड: डेबिट कार्ड मिळवण्यासाठी तुमचे बँकेत बचत किंवा चालू खाते असणे बंधनकारक आहे.
- क्रेडिट कार्ड: क्रेडिट कार्डसाठी कोणत्याही बँक खात्याची गरज नसते. तुमचे बँक खाते नसले तरीही तुम्ही क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करू शकता (जरी बहुतेक बँका सध्याच्या ग्राहकांना प्राधान्य देतात).
४. रिवॉर्ड्स आणि कॅशबॅक
- डेबिट कार्ड: डेबिट कार्ड सहसा मर्यादित रिवॉर्ड पॉइंट्स आणि कॅशबॅक फायदे देतात.
- क्रेडिट कार्ड: क्रेडिट कार्ड अधिक विस्तृत आणि आकर्षक रिवॉर्ड पॉइंट्स, कॅशबॅक ऑफर्स, एअर मील आणि इतर फायदे देतात.
५. ईएमआय (EMI) सुविधा
- डेबिट कार्ड: डेबिट कार्डवरील ईएमआय सुविधेची उपलब्धता विक्रेता आणि बँक यांच्यातील करारावर अवलंबून असते. हे सर्व ठिकाणी उपलब्ध नसते.
- क्रेडिट कार्ड: क्रेडिट कार्डमध्ये, ₹२,५०० पेक्षा जास्त व्यवहारांवर ईएमआय सुविधा सामान्यतः उपलब्ध असते, ज्यामुळे मोठ्या खरेदीचे सोपे हप्ते पाडता येतात.
Credit card And Debit card CIBIL Score
६. क्रेडिट स्कोअर (CIBIL Score) वर परिणाम
- डेबिट कार्ड: डेबिट कार्डचा वापर तुमच्या क्रेडिट स्कोअर (CIBIL Score) वर थेट परिणाम करत नाही.
- क्रेडिट कार्ड: क्रेडिट कार्डचा योग्य वापर (वेळेवर बिल भरणे) तुमचा क्रेडिट स्कोअर सुधारतो, तर चुकीचा वापर (बिल भरण्यास विलंब) तो थेट आणि नकारात्मक पद्धतीने प्रभावित करतो.
७. अतिरिक्त फायदे आणि शुल्क
- डेबिट कार्ड: एटीएममधून जास्त रोख पैसे काढण्यावर मर्यादा घालतात. वार्षिक देखभाल शुल्क सुमारे ₹१०० ते ₹५०० पर्यंत असू शकते.
- क्रेडिट कार्ड: क्रेडिट कार्ड तुम्हाला अनेक अतिरिक्त फायदे देतात, जसे की एअरपोर्ट लाउंजमध्ये प्रवेश, खरेदीवर विमा संरक्षण, कार्ड हरवल्यास तातडीची सुरक्षा. क्रेडिट कार्ड तुलनेने महाग पडते, यासाठी तुम्हाला ₹५०० पेक्षा जास्त वार्षिक सदस्यत्व शुल्क (Annual Membership Fee) द्यावे लागते. मात्र, काही बँका ‘लाईफ टाईम फ्री’ क्रेडिट कार्ड्स देखील देतात.
Credit card And Debit card Loan Intrest
तुम्ही तर ‘ही’ चूक करत नाही ना? क्रेडिट कार्ड वापरताना वेळेवर बिल भरणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. केवळ किमान रक्कम (Minimum Due Amount) भरल्याने तुम्ही मोठ्या व्याजाच्या बोजात अडकू शकता. तसेच, क्रेडिट मर्यादेच्या बाहेर खर्च करणे टाळा.
Credit card And Debit card Emi
या दोन्ही कार्ड्सचे फायदे आणि मर्यादा लक्षात घेऊन, आपल्या आर्थिक गरजांनुसार योग्य कार्ड निवडणे आणि ते जबाबदारीने वापरणे हेच शहाणपणाचे लक्षण आहे.
