E-Pik Pahani: पिक विमा व अनुदानासाठी ई पीक पाहणी कराच, जाणून घ्या प्रक्रिया

E-Pik Pahani: पावसाळ्यातील अनियमित हवामान आणि आव्हानात्मक परिस्थितीच्या पार्श्वभूमीवर पीक विम्याचे महत्त्व अधोरेखित केले गेले आहे. ऑगस्ट महिन्यात, राज्याच्या महत्त्वपूर्ण भागामध्ये मोठ्या प्रमाणात पाऊस झाला, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणात जमिनीचा उदय झाला. परिणामी, पिकांचे मूल्यांकन करण्याची वेळ अपेक्षेपेक्षा लवकर आली आहे. कापूस, सोयाबीन, मटार, मूग आणि काळा हरभरा या पिकांच्या उत्पादनात ५०% पर्यंत घट होण्याची शक्यता आहे, शेतकऱ्यांच्या मते. या संकटाच्या परिस्थितीत, शेतकऱ्यांसाठी पीक विमा अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. तथापि, रिलायन्स आता इलेक्ट्रॉनिक पीक विम्याकडे वळत आहे, ज्याला ई-पीक विमा म्हणून ओळखले जाते. ई-पीक विमा प्रक्रिया सध्या सुरू आहे, आणि शेतकऱ्यांसाठी, त्याची ओळख करून घेणे आवश्यक आहे. E-Pik Pahani

E-Pik Pahani: पीक विम्यासाठी ई-पीक पाहणी महत्त्वाचा का आहे?

पीक विम्याचे फायदे मिळविण्याची पहिली पायरी म्हणजे ई-पीक विमा. जर शेतकऱ्यांनी ई-पीक विमा घेतला नसेल, तर जमिनीच्या मोजमापात तफावत राहण्याची शक्यता आहे. काही शेतकऱ्यांनी ई-पीक विमा वगळला असेल, पण तरीही त्यांच्या जमिनीचे सर्वेक्षण केले जाऊ शकते. तथापि, ई-पीक विम्यासाठी जमिनीची नोंदणी करताना काही व्यक्ती सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला देतात. सध्या 100% ई-पीक विमा नोंदणी हे सरकारचे उद्दिष्ट आहे. अनेकदा, हे कव्हरेज आणि थेट पीक विमा यामध्ये तफावत निर्माण होते, ज्यामुळे गुंतागुंत निर्माण होते. म्हणून, ई-पीक विम्याची नोंदणी करणे आवश्यक आहे.

E-Pik Pahani ई-पीक पाहणीचे फायदे

• 2022-23 च्या खरीप हंगामापासून, किमान आधारभूत किंमत योजना सुलभ करण्यासाठी ई-पीक विमा प्रणालीमध्ये एकत्रित केलेली माहिती अन्न आणि नागरी पुरवठा विभागाला प्रदान केली जात आहे. परिणामी, ई-पीक विमा प्रणालीद्वारे नियुक्त पिकांची खरेदी सुनिश्चित करणे अपेक्षित आहे.
• बँकांकडून पीक कर्ज परत मिळविण्यासाठी सर्वेक्षण करण्यासाठी शेतकऱ्यांना ई-पीक विमा अपरिहार्य वाटतो.
• नैसर्गिक आपत्तीच्या काळात, मदत आणि पुनर्वसन विभाग, ई-पंचनामा अॅपद्वारे, ई-पीक विमा प्रणालीमध्ये एकत्रित केलेली माहिती पुरवतो, जी बाधित शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरते. या सुव्यवस्थित प्रक्रियेमुळे बाधित शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई देणे सोयीचे होते.
• प्रत्येक पिकासाठी सरकारी योजनांची अचूक आणि अद्ययावत माहिती ई-पीक विम्याद्वारे उपलब्ध आहे. शेतकऱ्यांना वेळेवर लाभ मिळावा यासाठी हा डेटा अमूल्य ठरतो.
• राज्यभर प्रत्येक प्रकारच्या पिकासाठी क्षेत्रांची एकसमान ओळख शक्य आहे. गावे, तालुके, जिल्हे आणि प्रदेशात किती प्रमाणात लागवड होते हे ठरवण्यासाठी हा डेटा महत्त्वाचा ठरेल. ही माहिती सहज उपलब्ध होईल.
• थिबक/तुषार सिंचन योजनांसारख्या सरकारी अनुदानास पात्र असलेल्या पिकांसाठी विशिष्ट योजना ई-पीक विम्याद्वारे लाभार्थ्यांना अचूकपणे वाटप केल्या जाऊ शकतात. हे लाभार्थ्यांना सबसिडीचे कार्यक्षम वितरण सुनिश्चित करते.
• लागवड केलेल्या आणि विमा उतरवलेल्या पिकांची यादी उपलब्ध करून देता येईल. त्यामुळे रोजगार आणि शिक्षण योजनांसाठी किती लाभार्थी पात्र आहेत हे निश्चित करणे सोपे होणार आहे.

ई-पीक पाहणीमध्ये कोणाची काय भूमिका आहे

• शेतकरी:

शेतकरी हा ई-पीक विमा प्रणालीचा प्राथमिक वापरकर्ता आहे. शेतकरी आपला मोबाईल क्रमांक नोंदवून आणि नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांकावर प्राप्त झालेला OTP टाकून पीक विमा काढू शकतात.

• खासगी पर्यवेक्षक किंवा सहाय्यक:

या नियुक्त भूमिकांसाठी, स्थानिक रहिवासी असणे आवश्यक आहे. विशेष पर्यवेक्षकांनी अर्जावर त्यांचा मोबाईल क्रमांक अनिवार्यपणे नोंदवावा. तालुका अधिकारी या विशेष पर्यवेक्षकांची नियुक्ती करतील.

• सुपरवायझर किंवा तलाठी:

ज्या शेतकऱ्यांनी ई-पीक विम्यामध्ये नावनोंदणी केली आहे त्यांनी दहा सर्वेक्षण करणे बंधनकारक आहे. त्याचप्रमाणे, विशेष सहाय्यक किंवा पर्यवेक्षक, मोबाइल अॅपद्वारे, ई-पीक विम्यामध्ये 100 सर्वेक्षण करतील.

• व्हेरीफायर:

हा सरकारी नियुक्त अधिकारी आहे. व्हेरीफायर दोनदा केलेल्या सर्व सर्वेक्षणांचे पुन्हा सर्वेक्षण करतील. पडताळणी करणाऱ्यांची निवड आणि नियुक्ती तालुका अधिकारी करतात.

ई-पीक पाहणी नोंदणी प्रक्रिया:

ई-पीक विम्यामध्ये सहभागी होण्यासाठी, शेतकऱ्यांनी प्रथम Google Play Store वरून ई-पीक पाहणी आवृत्ती 2 डाउनलोड करणे आवश्यक आहे. या (E-Pik Pahani app) नवीन अॅपमध्ये काही बदल करण्यात आले आहेत. शेतकरी वर्धित मोबाइल अॅपमध्ये प्रत्येक गटाच्या केंद्रामध्ये (centroid) अक्षांश आणि रेखांश समन्वय समाविष्ट करतील. पिकाचा फोटो काढताना, अॅप ग्रुपच्या केंद्राचे समन्वय आणि फोटो घेतलेल्या ठिकाणामधील फरक दाखवेल. ई-पीक विम्यासाठी निवडलेला गट हा फोटो काढलेल्या ठिकाणापासून दूर असल्यास, शेतकऱ्यांना मोबाईल अॅपवर या प्रकरणाचा संदेश मिळेल. हे वैशिष्ट्य क्रॉप फोटोची अचूकता सुनिश्चित करते किंवा त्याची अनुपस्थिती निश्चित करते, ते अनिवार्य करते. E-Pik Pahani

मोबाईल अॅप उघडल्यानंतर शेतकऱ्यांना काही परवानग्या द्याव्या लागतील. त्यानंतर, अनेक लॉगिन पर्याय दिसतील. “शेतकरी म्हणून लॉगिन करा” निवडणे ही पसंतीची निवड आहे. त्यानंतर, तुमचा मोबाईल नंबर टाका. प्रथमच नोंदणी करणाऱ्यांसाठी विभाग, जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडणे आवश्यक आहे. नोंदणीसाठी नियुक्त केलेला क्रमांक देखील प्रदान करणे आवश्यक आहे. हा नंबर बदलण्याचा असल्यास बंद्लु शकतो.